Ki tēnei DCE he tino whaitake ngā kaitukumahi

News

Ki tēnei DCE he tino whaitake ngā kaitukumahi

Whiringa-ā-rangi 10, 2020 | 7 min read

E kī ana a Warwick he mea mīharo mōna ‘kia tomo ki te whare’ o te mātauranga ahumahinga o Aotearoa. “Ahakoa te angitu o ngā ITO i ngā tau tata nei, arā anō ngā mea e whakatōmuri ana i a rātou, ā, mā te whakahoutanga o te mātauranga ahumahinga (RoVE) te nuinga o aua mea e whakatau. Kei te maumahara au ki te rārangi o ngā mea hei whakatika mō ngā ITO, e ai ki te BCITO i tana tohutohu ki te Minita Mātauranga Tomo Mai i 2017, ā, ka tirohia te RoVE ināianei, kua kite au kua whakatikahia.”

Ina pātaihia a Warwick mō ngā mea miramira o tana ara mahi, ka kī ia, “Kei runga kē ngā pakihi i tētahi rerenga motuhake, ā, ko te nuinga o ngā mea ka pupū ake, kāore e kore ka tūpono noa mēnā i whai wāhi au, kāore rānei. I aku tūranga kaiwhakahaere matua katoa, ka tiro whakamuri au, ā, ka paku whakahīhī i ngā take ruarua nāku i whakaara ake, tērā tonu pea kāore i puta ake kia whai painga te whakahaere, a NZ Inc rānei. Nā konei e whakapono ana au i te wā i neke mai i tētahi tūranga ki tētahi atu, kua pai kē atu te hanga o te pakihi, te whakahaere rānei i tērā i taku taenga atu.

“He maha ngā mea e ngākaunuitia e au, heoi ki te waiho ki te pūnaha mātauranga matua, e ngākaunui ana au ki ngā kaitukumahi me te wāhi nui ki a rātou hei whakawhanake i tētahi pūnaha mātauranga ahumahinga rangatira rawa atu. I mua i karangatia ngā āpitihanga a Te Pūkenga, arā ngā PTE me ngā Wānanga, he “kaituku akoranga” kē, arā, ka tuku whakangungutanga rātou, pērā i te tini me te mano kaitukumahi. He akomanga tonu ia hēti miraka kau, ia whare rākai makawe me ia wēne me tētahi arawhata kei te tuanui, ā, ko ngā kaitukumahi he kaituku matua tonu i te mātauranga ahumahinga me te tuku mōhiotanga ki ngā whakatipuranga o muri. Ehara rātou i tētahi mea ‘kei kō atu rā’, engari he wāhanga nui tonu o te pūnaha, nā reira kia pērā te titiro ka tika.

“Ehara i te mea ka puta ngā kaitākaro katoa hei kaiako pai rawa. E hiahia ana au ki te whakarite kia whakanuia, kia whai tautoko hoki ngā kaitukumahi kia angitu anō i roto i tā rātou mahi hei kaiako. He tino pūkenga te whāngai mātauranga mā ngā huarahi rerekē kia mau pai i ia ākonga, ā, ina ka kaha āwhina tātou i ngā pakihi, ka pai ake te pūnaha. Me whai ngā kamupene katoa ki te whakapiki i ō rātou tāngata, kia tū tonu hei pakihi whakataetae. Ehara i te mea me whai ngā kaimahi i tētahi tohu pērā i te Tiwhikete o Aotearoa, kia whakataetae tika ngā kamupene, engari ka hiahia tonu tātou kia pērā rātou. Nā, ki te whakarite tātou kia uaua rawa, ka huri taura atu ngā kaitukumahi ki te pūnaha i te wā e hiahia ana tātou kia kaha kē te aro mai. Ko ngā kaitukumahi ā tātou kaiako i roto i te wāhi mahi, engari ko rātou anake ngā kaiako kāore i te tautokohia, pērā i te nuinga o ngā kaiako. Me whakatikahia tēnei āhua. Nā tēnei kaupapa, arā te whai wāhi ki te whakatika i taua āhuatanga tētahi take i poapoatia ai ahau ki Te Pūkenga.

“He maha ngā wero kei mua i a tātou, engari me mātua whai tātou kia mārama ki ngā kaitukumahi me ō rātou hiahia, kia rite ngā mea e waihangatia ana ki ō rātou nā hiahia. Me whakarite kia noho te kaitukumahi hei pūtake mō ngā mgā mahi katoa, pērā tonu ki tā te ākonga noho. E rua, e rua, ko tētahi ko te upoko o te hama, ko tētahi te kakau. Kia kotahi ka puta te taputapu mīharo! Pērā i te kōrero a Mitre 10, ko ngā mea katoa e hiahiatia ana, kāore kau he mea tē hiahiatia ana. Kāore e rerekē ngā hiahia o te kaitukumahi ki ō te ākonga. Kei ia umanga āna ake wero, take hoki, ā, mēnā ka waihanga tātou i te pūnaha he mea kotahi tonu ngā reanga 35,000, arā, ko tōna 35,000 umanga e whakangungu ana, kātahi pea ka whānui kē atu te tipu o tōna take.

Kei te hanga tātou i tētahi mea hou rawa. Ehara i te ‘kura matatini’ me ōna piringa ITO. Ehara i te ‘motokā tawhito kua peita houtia’ engari ko tētahi pūnaha mātauranga ahumahinga tōpū rangatira rawa atu e whai wāhi ai ngā ākonga me ngā kaitukumahi manomano nei. Me ka whakarite kia ngākaunui mai ērā kaitukumahi kāore e whai wāhi ana ki ngā mahi whakangungu, kia mōhio tūturu hoki rātou he painga anō kei reira mō rātou, he tohu tērā kei te ara tika tātou.”

E kī ana a Warwick he mea whakaawe ki a ia te kite i ngā hua angitu, “kāore he mea hei rite ki te hui whakawhiwhi tohu ringarehe, me te kite i tētahi e whakawhiwhia ana ki tana tohu. Te menemene o te kanohi, te poho kererū, he harikoa o ngā hoa me te whānau, he oranga ngākau tērā, pērā anō hoki te āhua mōngā kaitukumahi. Ka whakapau kaha ngā kaitukumahi ki te whakatipu i ā rātou pia, tauira hoki, ā, me kore ake rātou hei kawe i tēnei kaupapa.”